Brazilië – Pantanal

16 – 23 juni 2014
Na een paar dagen ontspanning in het zonnige en gemoedelijke dorpje Chapada dos Guimaraes werd het weer tijd om verder te reizen. Grillige steenrode rotsen met helder groene begroeiing sierden het gelijknamige National Park.

Pantanal Matogrossense National Park
Zodra we het stedelijk gebied verlieten werd niet alleen het landschap ruiger maar ook het asfalt slechter. De moerasgebieden met prachtige waterlelies langs de weg deden ons denken aan Corrientes in Argentinië. t Pantanal_014We zagen de eerste rood met blauwe vogels overvliegen, een aapje rende nog snel over de hobbelige pad richting de struiken. In de boom showden de Ara’s hun blauwe en gele veren. Een houten toegangspoort vormde het begin van de Transpantaneira route. Ooit was het de bedoeling dat deze weg een verbinding zou vormen tussen het noorden en zuiden van het moerasgebied. Vanwege milieubezwaren is deze weg echter nooit afgemaakt, een stoffige zandweg lag voor ons.

Een deel van de Pantanal regio in Brazilië is omgezet tot het Pantanal Matogrossense National Park. Dit 1350 km² grote park werd opgericht in 1981 en bevind zich in de regio Poconé, Mato Grosso. De Pantanal, vroeger bekend als de Laguna de Jarayes, is het grootste drasland gebied ter wereld. t Pantanal_272De naam is afgeleid van het Portugese woord ‘pântano’ wat ‘moeras’ betekent. Naast het deel in Brazilië bestrijkt de Pantanal delen van Bolivia en Paraguay. In totaal is het een gebied van 150.000 km². De Pantanal stroomt over in het regenseizoen, waardoor 80% van het gebied onder water komt te staan. Daardoor bevat de Pantanal ’s werelds rijkste collectie aan waterplanten en het dichtste flora- en fauna-ecosysteem ter wereld. Helaas is de mens de grootste veroorzaker van de verstoring. Olie en afval vormen het grootste probleem voor dit gebied. Ca 90% van de oppervlakte is privébezit en verschillende belangen maken het niet eenvoudig om het gebied te beschermen.

Transpantaneira
Groene parkietjes vlogen over terwijl een grote groep witte vogels een bad nam in het moeraswater. Een nieuwsgierige capybara stak even zijn kop boven het water uit. Tientallen krokodillen genoten van het zonnetje, sommigen op de kant, anderen in het water.

Ruiters te paard dreven de honderden koeien naar de stal. Baldadig stampten wat jonge dieren op de drassige grond en lieten het water hoog opspatten. Een stier slenterde op zijn gemakje achter de groep aan, hij liet zich niet opjagen. Twee jonge stieren waren verwikkeld in een machtsstrijd, bokkig stootten ze met hun koppen tegen elkaar. Verderop kwam een grote groep zwarte buffels onze kant op. Een kleintje dronk wat bij haar moeder en terwijl de stier ons in de gaten hield knabbelde moeders lekker aan het groene gras. Overal klonken verschillende geluiden van prachtige vogels, wat een prachtig kampeerplekje hier op de fazenda-boerderij. t Pantanal_063Terwijl Ray het toilet doorspoelde stak een kikkertje geïrriteerd zijn kop onder de rand uit, net als de slang in Uganda had hij hier een lekker plekje in het toilet gevonden en liet zich niet zomaar wegjagen. De kikker waarschuwde nog een keer en Ray koos eieren voor zijn geld, hij had tenslotte niet graag een kikker in zijn bil. Even later stapte Ray in een groot nest vol rode mieren die zich vervolgens gezamenlijk op zijn voeten en benen storten. Zwemles hadden deze diertjes echter nog niet eerder gehad en een duik in het zwembad bracht verlossing van deze insecten. Een prachtige heldere sterrenhemel verscheen en tientallen vuurvliegjes dansten boven het zwarte landschap, een kikkerconcert klonk vanuit het moeras. Een aantal capibara’s graasden wat rond de auto.

We werden gewekt door vrolijk zingende vogels en getrippel van kleine parkietjes op het dak van de tent. De kalfjes dartelden alweer lekker door het water terwijl de rode specht verwoede pogingen deed om een gaatje in de harde boomstam te tikken. Wij vervolgden onze route door de Pantanal en werden begroet door de zonnende capibara’s. t Pantanal_140Vissers wierpen hun bamboe stokken met nylon draden in het ondiepe water, een paar kleine visjes zou de zondagslunch opsieren. Een stuk of vijf grote krokodillen lagen vlak naast de vissers te zonnen, een paar kleintjes zwommen rond. Groene parkietjes waren druk in de weer om hun nest op te bouwen aan een elektropaal. Een grote vogel hoog bovenin de boom richtte zijn ogen op een prooi om vervolgens een duik te nemen in het moeras. Trots scheerde hij vlak langs ons en toonde het kronkelende visje in zijn snavel. Het hertje keek vanaf een afstandje toe. Terwijl de capibara lekker aan het zwemmen was lette hij niet goed op en botste prompt tegen een krokodil op. Boos sperde hij zijn bek open maar gelukkig kon de capibara zich nog op tijd uit de voeten maken.

t Pantanal_131De kuilen in de weg werden dieper, niet alle houten bruggetjes leken even stabiel. Om de beurt checkten we de dikke maar ook veelal verrotte balken onder de brug. Behoedzaam kozen wij het beste spoor, de heftig krakende houten balken goed in de gaten houdend. Twee toekans scheerden over, hun oranje-gele snavels schitterden in de zon. Wat was dat?! Een glimp van een gevlekte kont en staart van een katachtig dier, was dit een jaguar?! Helaas liet hij zich verder niet meer zien maar het leek ons heel wel mogelijk, de Pantanal vormt tenslotte een van de weinige leefgebieden van de jaguar.

t Pantanal_180Plotseling hield de weg op, een grote rivier lag voor ons. De campsite van Porto Jofre bood onderdak voor de nacht, verder bleek dit het einde van de bewoonde wereld.
We hadden een gezellige ontmoeting met twee Braziliaanse reizigers. langzaam aan lukte het steeds beter om elkaar te begrijpen en een gesprek te voeren in een mengeling van Portugees en Spaans, handen en voeten. Samen met onze nieuwe vrienden verkenden wij met een bootje het waterrijke gebied van de Pantanal. Talrijke waterplanten staken hun bladeren boven het wateroppervlak uit.

t Pantanal_080Rood met blauw gekleurde vogels zaten op de takken van de overhangende struiken.
Een groep witte met heldergele snavels hadden hun woonplaats gevonden in een dode boom. Grijze reigers aasden op kleine visjes en de bruine vogeltjes tsjilpten. Na een heerlijke duik in het frisse water lagen de zwarte vogels te drogen. Ze spreidden hun vleugels op de struiken alsof zee aan de waslijn hingen. Groen met rode parkietjes zaten gebroederlijk naast de grote roofvogels. Een grote wolk trok voor de zon en de wind stak op, de temperatuur nam af om vervolgens weer een aantal graden te stijgen zodra de zon weer doorkwam.

t Pantanal_165Blauwe ara’s knabbelden aan de noten van de palm en lieten zich goed fotograferen. We genoten van het mooie uitzicht vanaf het water en luisterden naar het gezang van de vogels dat ondanks het geronk van de motor goed te horen was. Twee zwarte kraaien pikten in de witte buik van de grote dode krokodil. Hij lag op zijn rug met zijn poten omhoog alsof hij zich overgegeven had en de vogels vierden hun overwinning hoewel een van de motorboten waarschijnlijk de reden van het overlijden is geweest.

Panne
Er zat niets anders op dan dezelfde weg weer terug te nemen maar dit was geen straf, de Transpantaneira route was prachtig. Twee synchroon vliegende blauwe ara’s vormden een prachtig duo en begeleidde ons een stuk op weg terwijl ze om de auto cirkelden. t Pantanal_234Plotseling roken we een sterke brandlucht. Een van de diepere kuilen was de veroorzaker geweest, de stalen vering schraapte langs de band en de schokbreker was afgebroken. Terwijl we de krokodillen goed in de gaten hielden vervingen wij de schokbreker door een reserve exemplaar langs de kant van de weg. Slechts een meter achter ons hoorden we het gespetter in het water en naast het bruggetje lagen ze op de kant.

De zon begon te zakken, een witte mistlaag met een hoogte van ca drie meter trok over het land. De blauwe lucht kleurde oranje snel daarna werd het donker. t Pantanal_208De koplampen verlichte een grote zwerm muggen en het leek alsof er een regenbui aan de voorruit voorbij trok. Glinsterende krokodillenogen verschenen langs de kant van de weg en een grote berg stof verzamelde zich in de auto die inmiddels bruin gekleurd was van het zand. De volgende dag bij de fazenda-camping besteedde Ray veel zorg aan het onderhoud van de auto. Gelukkig viel de schade aan de band mee, dat hadden we in de schemer niet goed kunnen beoordelen. De remblokken aan de achterkant werden vervangen en de banden gerouleerd. Daarna was de auto toe aan een schoonmaakbeurt en namen wij een verkoelende duik in het zwembad.

Caceres
Wat doe je als de campsite niet meer bestaat, er in de wijde omgeving niets anders is maar je wel in de stad moet zijn om wat zaken te regelen? t Pantanal_097Inderdaad: zelf een campsite creëren aan het strandje van de Rio Paraguay. Aan de rand van de stad, vlak voor de deur van een hoge militair zodat de bewaking ook onze auto in de gaten kon houden. Het voelde wat onwennig en het ontbreken van een toilet was een minpuntje maar al met al een goede plek. Nadat de discussies van voorbijgangers over waar wij vandaan kwamen afgelopen waren konden wij heerlijk slapen ondanks de hitte. Ons thuisland hebben ze overigens niet geraden, ze gokten op Brazilië of Bolivia, anderen dachten aan Chili of de USA. Toegegeven: nl op de nummerplaat is natuurlijk ook niet heel duidelijk voor Holanda.

Bij een groot verzekeringskantoor informeerden wij voor een autoverzekering voor Bolivia, dat land zat tenslotte niet in ons verzekeringspakket. Helaas konden ze het niet aanbieden maar een telefoontje naar de Braziliaanse politie gaf een oplossing. Gewoon wat smeergeld betalen aan de agenten als we aangehouden zouden worden in Bolivia. Dank voor de tip. Dat daarbij totaal voorbij gegaan werd aan het feit dat we dan geen dekking hadden bij een aanrijding maar alleen van mogelijk gezeur af waren bij controle scheen ze niet te storen.

Feest
Op naar ons volgende land: Bolivia, op ongeveer 100 km afstand van Caceres. Een mooie route door een groen en glooiend landschap bracht ons bij de grens en… weer terug.
t Pantanal_006Een mooi nieuw kantoor bood voldoende ruimte aan een aantal douane beambtes maar helaas bleek niemand er te willen werken. Vermoedelijk vonden de Brazilianen het te ver van Caceres af en niet de moeite om iedere dag 100 km te reizen in afwachting van een paar toeristen. Ze hadden dus maar besloten om de stempels bij het politiebureau in Caceres uit te delen. Helaas wisten wij dat niet en zat er niets anders op dan weer om te keren. Gelukkig waren wij met de auto, ze vertelden ons dat de fietsende reizigers meestal nog harder mopperden. Inmiddels was het lunchpauze en daarna begon de voetbalwedstrijd dus de werkdag zat er op voor de ambtenaren. Bij terugkomst in Caceres bleek Oranje te spelen en geheel tegen onze gewoonte in hebben we de 2e helft van de wedstrijd gekeken. Stiekem moesten we wel toegeven dat we zelfs trots waren toen nl de wedstrijd won. Een uurtje later was het Braziliaanse team aan de beurt en aantal keren klonk er een luid ‘goooooooooalll’ over het dorpsplein. Ook Brazilië won deze keer met ‘voetje-bal’ (zo klinkt het Portugese woord voor voetbal). Het plein stroomde vol enthousiaste voetballiefhebbers, allen in geel-groen gekleed. Trots toeterend werden er rondjes om het plein gereden, wapperden de vlaggen en klonken er vuurwerk knallen.

t Pantanal_299Op het strand hadden ongeveer 800 jongeren zich verzameld en stonden tientallen auto’s in het zand geparkeerd. Voor sommige automobilisten was het nog een hele opgave om het mulle zand weer te verlaten zonder een flater te slaan maar dat bleek later. luid schalde de harde muziek uit de enorme muziekinstallaties, iedereen scheen zich kostelijk te amuseren en de sfeer was uitbundig maar ook gemoedelijk. De sterren werden van de hemel gedreund, wat overbleef was een zwarte hemel en lege bierblikjes en cola flessen op het strand.

Foto album Brazilië Pantanal:

Brazilie Pantanal
Brazilie Pantanaljun 18, 2014Google Maps Location Photos: 31
 

Wij gaan door naar Bolivia Chiquitos….