Tuol Sleng museum Phnom Penh
In Phnom Penh hebben we het Tuol Sleng museum bezocht. Dit was oorspronkelijk een
middelbare school maar de Khmer Rouge gebruikte dit als gevangenis. Het had als codenaam
S-21. De galerijen zijn versperd met prikkeldraad om te voorkomen dat wanhopige gevangenen
zelfmoord zouden plegen door naar beneden te springen. Er hangen honderden foto’s
van mensen die hier gevangen zijn gehouden en buiten Phnom Penh op het "Killing Field"
Choeung Ek werden vermoord. Toen de Vietnamezen Phnom Penh binnentrokken, troffen
ze slechts zeven overlevenden aan in Tuol Sleng. De foto’s van de mensen zijn bewaard
gebleven en deze waren dan ook uitgebreid tentoongesteld. Onze tuk-tuk chauffeur
vertelde dat hij als klein kind de Khmer Rouge heeft meegemaakt en hij is er relatief
goed uit gekomen: allebei zijn ouders zijn in leven gebleven! Ondanks het feit dat
zijn vader de leraar van het schooltje bij hun in het dorp was en ook zijn moeder
gestudeerd had zijn ze niet opgepakt omdat ze zich “dom” gehouden hebben en gelukkig
door niemand verraden zijn. Ze moesten echter steeds vluchten en hebben daarom onze
chauffeur niet op kunnen voeden, dit werd gedaan door een vrouw in het dorp die vele
(wees) kinderen opving. Door deze massamoorden zijn er in verhouding weinig oudere
mensen in Cambodja en de grootste bevolkingsgroep heeft een leeftijd van rond de
30 jaar. Door deze mensen wordt het land dus grotendeels gedragen! Het vreemde is
echter dat er nog steeds leiders van de Khmer Rouge tijd in de hedendaagse politiek
zitten, puur door vriendjespolitiek. Het liefst zien deze “leiders” Killing Fields
en het Tuol Sleng museum verdwijnen om dit alles te kunnen ontkennen maar daar is
de Cambodjaanse bevolking het niet mee eens!
De weg er naar toe werd aangelegd en bestond vooral uit zand, grind en heel veel
stof. Onze chauffeur was zo vriendelijk om vooraf stofmaskers voor ons te kopen.
Dit bleek geen overbodige luxe. De tuk tuk is meerdere keren vastgelopen in de vrachtwagen
sporen in het zand maar met wat duw en trekwerk van de passagiers kwam er weer beweging
in.
Het was erg indrukwekkend om deze massagraven te zien en de gruweldaden daar ter
plaatse te overdenken. Ondanks de hoeveelheid aanwezige toeristen heerste er totale
stilte. Naar schatting zijn alleen al op de Killing Fields in de buurt van Phnom
Penh 17.000 mensen om het leven gebracht. In een herdenkingstoren liggen de schedels
van meer dan 8000 slachtoffers opgestapeld.
Killing Fields Phnom Penh
Wij zijn ook bij de Killing Fields geweest, een plek waar gedurende de Khmer Rouge
tijd (1975-1979) zeer veel mensen vermoord zijn. Iedereen die kon lezen en schrijven
en ook maar op enige manier intellectueel leek de zijn (zelfs het dragen van een
bril duidde daarop) was het slachtoffer. Ook kinderen van geleerde ouders werden
in heropvoedings kampen gezet of vermoord.